Infinite Update - 25 juni 2013

• Donderdag 12 september 2013: Netwerk Controllers en financieel directeuren PO lees verder
• Donderdag 19 september 2013: Netwerk Controllers en financieel directeuren VO lees verder
• Dinsdag 29 oktober 2013: Samenwerkingsverbanden in het onderwijs (vo) 9.30 - 13:00 lees verder
• Dinsdag 29 oktober 2013: Samenwerkingsverbanden in het onderwijs (po) 13:30 - 17:00 lees meer
• Donderdag 21 november 2013: Netwerk Controllers en financieel directeuren PO 10:00 - 15:00 lees verder

Door de sterk toegenomen werkloosheidskosten in het primair onderwijs verhoogt het bestuur van het Participatiefonds de komende tijd de premie voor het Participatiefonds. In 12 maanden tijd stijgt de premie stapsgewijs van 2,65% naar 4%. De premie bedraagt nu 2,65%, wordt op 1 augustus 2013 verhoogd naar 3%, per 1 januari 2014 naar 3,5% en komt per 1 augustus 2014 op 4%.
Op 19 juni 2013 is hierover een brief verzonden aan de schoolbesturen.

lees verder

Samenwerkingsverbanden passend onderwijs VO ontvangen vanaf 1 augustus 2014 een budget voor lichte ondersteuning. In dit budget worden de budgetten Rebound, Herstart, Op de Rails en Regionaal Zorgbudget geïntegreerd. Het Regionaal Zorgbudget en de middelen voor Rebound werden tot dusver toegekend op basis van het aantal VMBO 3en4 leerlingen. Met ingang van augustus 2014 wordt het budget voor lichte ondersteuning gebaseerd op het totaal aantal leerlingen in het samenwerkingsverband. Het bedrag per leerling wordt daardoor vanzelfsprekend wel lager. Bovendien zullen verbanden die nu een bovengemiddelde deelname aan VMBO 3en4 hebben er iets op achteruitgaan en omgekeerd.  
Dit is op 3 juni gepubliceerd in de nieuwsbrief voortgezet onderwijs van het ministerie.
Ook gaat deze brief uitvoerig in op de aanstaande veranderingen met betrekking tot LWOO en PrO.  
lees verder

In september 2013 vervolgen wij onze netwerkbijeenkomsten voor controllers en andere financiële medewerkers. Op 12 september komt het netwerk PO weer bijeen. Op het programma staan onder meer presentaties over het rapport “financiële deskundigheid in het PO en VO” en over het programma Foleta, een instrument voor het plannen en toedelen van formatie, lessen- en taken. Sinds kort is ook een versie voor het PO beschikbaar.

Aanmelden

Op 19 september komt ook het netwerk VO weer bijeen. Op het programma staan 2 onderwerpen: De meerwaarde van modern personeelsbeleid, door Berthe Diekerhof, hoofd P&O Willibrord stichting voor VO te Utrecht en Werken aan formatiebeheer en personele benchmark, door Hans Kuppens, directeur Foleta. Ook bespreken we een goed voorbeeld van een beleidsrijke meerjarenbegroting.

Aanmelden

De Algemene Rekenkamer doet de komende maanden op verzoek van het ministerie van OCW onderzoek naar de financiële situatie in het VO. Vorig jaar al heeft de VO-raad een vergelijkbaar verzoek ingediend bij de Rekenkamer. De Rekenkamer moet de precieze onderzoeksopzet nog bepalen, maar zal in elk geval de ontwikkeling van de kosten en de bekostiging van scholen in de afgelopen jaren analyseren. Ook wil de Rekenkamer inzicht verschaffen in de vraag hoe groot de stuurruimte is voor besturen in hun bekostiging. Welk deel van de bekostiging kunnen zij aanwenden voor het maken van eigen beleidskeuzes? De Rekenkamer heeft de VO-raad gevraagd om 15 schoolbesturen aan te dragen voor een nadere analyse van hun financiële situatie. Van deze schoolbesturen selecteert de Rekenkamer er 10. Mede op basis van de analyses zal de Rekenkamer conclusies trekken. De eerste resultaten van het onderzoek worden voor de begrotingsbehandeling van OCW in 2013 gepresenteerd. Het definitieve rapport verschijnt in het eerste kwartaal van 2014. 
De VO-raad heeft zijn visie op de huidige financiële staat van het voortgezet onderwijs uiteengezet in een brief aan de Rekenkamer. Daarin wordt betoogd dat de financiële speelruimte kleiner wordt voor scholen en dat de oorzaken hiervoor zich opstapelen. De combinatie van BAPO-kosten, premies (pensioen en zorgverzekering), de nullijn en de kosten die voortkomen uit het Convenant LeerKracht leiden tot een snelle stijging van de personele kosten, terwijl de bekostiging daarop is achtergebleven. In combinatie met de bezuinigingen van achtereenvolgende kabinetten leidt dit in toenemende mate tot verlies van werkgelegenheid. Tegelijk treden er grote verschillen op tussen diverse soorten schoolbesturen.
Bekijk de brief van de VO-raad aan de Rekenkamer, met als bijlage een overzicht van de (deels voorgenomen) structurele bezuinigingen in het VO.

Eind mei heeft staatssecretaris Dekker zijn visie op de leerlingendaling in het primair en voortgezet onderwijs gepresenteerd. Dekker stelt vast dat de oplossing voor krimp van regio tot regio verschilt. Hij wil schoolbesturen, ouders, personeel en gemeenten daarom ruimte geven om het onderwijsaanbod af te stemmen op het dalende aantal leerlingen op een manier die het beste past bij de regionale situatie. De opheffingsnorm in het primair onderwijs gaat niet omhoog naar 100 leerlingen, zoals de Onderwijsraad voorstelde. Wel wil OCW  de bekostigingssystematiek zo aanpassen dat samenwerking tussen basisscholen wordt beloond in plaats van afgestraft (door het inleveren van de kleine scholen toeslag en vaste voeten). Ook wil de staatssecretaris de regels van de fusietoets versoepelen voor schoolbesturen die meer dan 7,5% krimp verwachten in de komende 5 jaar. Bovendien wordt de vorming van een samenwerkingsschool gemakkelijker gemaakt. Tenslotte komt er een landelijk steunpunt leerlingendaling waar schoolbesturen en scholen terecht kunnen voor ondersteuning.  
De PO-Raad steunt in grote lijnen de beleidsvisie, maar vraagt wel aandacht voor ruimte voor regionale samenwerking en extra samenwerkingsmogelijkheden voor scholen en hun besturen.
De VO-raad heeft in een brief aan de Vaste Kamercommissie OCW gevraagd om meer aandacht voor de krimpproblematiek in het VO. De VO-raad is bezorgd over de beperkte focus van het debat over krimp in het onderwijs, dat alleen over het PO lijkt te gaan. Ten onrechte lijkt het alsof de gevolgen van teruglopende leerlingenaantallen in het VO voorlopig nog wel meevallen. VO-scholen moeten, zo pleit de VO-raad, meer ruimte krijgen om op de gevolgen van dalende leerlingenaantallen te kunnen anticiperen.
Lees de beleidsvisie visie op de leerlingendaling in het primair en voortgezet onderwijs
Lees de brief van de VO-raad
Lees de brief van de PO-Raad  

Onderwijsbestuurders zijn de afgelopen dertig jaar in de verkeerde rol gedrukt van bedrijfsleider en ondernemer. Zij kregen wel veel autonomie voor het beheer en de organisatie (financiën, governance, huisvestiging en personeel), maar moesten veel ruimte inboeten bij het aansturen van de doelen, vorm en inhoud van het onderwijs. Dit stelde prof.dr. Edith Hooge op vrijdag 21 juni bij aanvaarding van de bijzondere leerstoel Multi-level governance van onderwijsorganisaties bij het Centrum voor het Bestuur van de Maatschappelijke Onderneming (CBMO) van TiasNimbas Business School, Tilburg University.
Politiek en samenleving hebben het inzicht dat de kwaliteit van het onderwijsbestuur gevolgen heeft voor de onderwijskwaliteit. Onderwijsbestuurders worden bijvoorbeeld afgerekend op het behalen van minimum leerresultaten. Tegelijkertijd is het vertrouwen in het bestuurlijk vermogen en de integriteit van onderwijsbestuurders lager dan ooit, mede vanwege incidenten zoals bij BOOR, Amarantis, INHolland en de VU. Politiek en samenleving zoeken daarom steeds meer naar meetbare resultaten om de kwaliteit van het onderwijs te kunnen bepalen.
Maar onderwijsorganisaties zijn beperkt bestuurbaar, stelt Hooge. Het besturen van onderwijs is een heel indirect, onvolkomen en moeilijk beheersbaar proces. Onderwijsbestuur is geen kwestie van aan de juiste knoppen draaien. Daarom zou onderwijsbestuur moeten aansluiten bij de kennis, ervaring en inzichten van diegenen die worden bestuurd: leraren, hun leidinggevenden, leerlingen, ouders en andere lokale betrokkenen bij onderwijs. Hiertoe moet zoveel mogelijk autonomie, professionele ruimte en eigen verantwoordelijkheid bij de bestuurders van de onderwijsinstelling worden belegd.
Door de mythe van de bestuurbare onderwijsorganisatie door te prikken staat de weg open voor de zoektocht naar een meer realistisch en vruchtbaar perspectief op onderwijsbestuur. Hooge zal zich de komende jaren buigen over de vraag hoe besturing van autonomie vorm krijgt of kan krijgen in het onderwijs.
lees verder

Het project Eerst kiezen, dan delen van de PO-Raad heeft een brochure opgesteld die besturen kan helpen bij het vormgeven van ‘Goed bestuur’. De brochure geeft bestuurders en interne toezichthouders houvast bij het identificeren en analyseren van risico’s, geeft handvatten voor de beoordeling van de omvang van deze risico’s en gaat in op de inrichting van de risicobeheersing.
De brochure ‘Risico’s en risicobeheersing, Bouwstenen voor beleid’ is te downloaden of te bestellen  bij de PO-Raad.

Op data.duo.nl is een bestand gepubliceerd waarin het verwachte aantal leerlingen per school(BRIN) en schoolbestuur in het voortgezet onderwijs staat weergegeven over de jaren 2013 tot en met 2031. Per school geeft DUO een prognose van de onderbouw en bovenbouw. Klik hier voor het bestand. 
Over de totstandkoming van de leerlingenprognose per instelling is documentatie beschikbaar  op de website van DUO.

Schoolbesturen en samenwerkingsverbanden kunnen deze leerlingprognose gebruiken voor hun meerjaren formatieplanning en begroting. Daarvoor heeft DUO ook een planningsmodel ontwikkeld.
Het instrument is gebaseerd op:

• de definitieve telling van bekostigde leerlingen 1 oktober 2011, en voorlopige leerlingentelling van 1 oktober 2012;
• de geprognosticeerde leerlingenaantallen van 1 oktober 2013 t/m 2032;
• de referentieraming 2013;
• de gemiddelde vergoeding per leerling 2012, uitgesplitst naar schoolsoort;
• de gerealiseerde bekostiging over 2012;
• de stand van de Rijksbegroting OCW 2013.

Aangevuld met de eigen inzichten van bestuur en interne toezichthouders stelt het prognosemodel VO de instellingen in de gelegenheid de kaders voor hun meerjarige planning uit te zetten. Daarmee kan het prognosemodel VO een bijdrage leveren aan de door de minister en staatssecretaris beschreven continuïteitsparagraaf in het jaarverslag: een met cijfers onderbouwde beschouwing over de door de instelling verwachte ontwikkelingen op cruciale punten van beleid en organisatie, waaronder de financiële gevolgen van toekomstige ontwikkelingen. In hun brief van 19 april jl. aan de Tweede Kamer (Tweede Kamer, 2012-2013, 33 495, nr.10) schrijven de bewindslieden dat, gelet op het belang om hier snel stappen te zetten, zij een tijdelijke voorziening zullen treffen in de vorm van een voorschrift om een continuïteitsparagraaf in het jaarverslag op te nemen. Streven is dat het voorschrift voor het eerst van toepassing zal zijn over het verslagjaar 2013.
lees verder

Staatssecretaris Dekker heeft zijn tweede voortgangsrapportage passend onderwijs naar de Tweede en Eerste Kamer gestuurd. De samenwerkingsverbanden (in oprichting) maken goede voortgang. De bestuurlijke op- en inrichting verkeert in de meeste gevallen in het eindstadium of is al afgerond (29 van de 152 verbanden). De verbanden werken nu aan de operationele en financiële inrichting. Dit is een uitdagend en intensief proces (er zijn overigens instrumenten beschikbaar om het Ondersteuningsplan en de meerjarenbegroting op een transparante wijze met elkaar te verbinden).
Andere interessante conclusies uit de voortgangsrapportage zijn:

• Communicatie met de ouders is voor veel verbanden een belangrijk aandachtspunt.
• SchoolaanZet heeft gesignaleerd dat het basisonderwijs in het omgaan met verschillen beduidend verder is dan het voortgezet onderwijs.
• Er is regelgeving in voorbereiding die verplicht dat :
  - voor alle leerlingen in het speciaal basisonderwijs een ontwikkelingsperspectief moet worden opgesteld,
  - alle leerlingen met een ontwikkelingsperspectief in BRON geregistreerd zullen worden.

Ook in de komende periode zullen de samenwerkingsverbanden passend onderwijs intensief gemonitord worden. Onder meer door middel van een simulatieonderzoek en een praktijktoets, die nagaat of ook de uitvoerende organisatie op orde is. Het simulatieonderzoek bestaat uit een gesprek van de inspectie met het verband over de vraag of het concept-ondersteuningsplan aan de wettelijke vereisten voldoet. Als het gesprek veel verbeterpunten oplevert, volgt een tweede gesprek. De praktijktoets wordt gedaan in de vorm van casuïstiek van kinderen met een extra ondersteuningsvraag. Direct betrokkenen in het samenwerkingsverband (bijvoorbeeld intern begeleiders, schoolleiders, ouders en deskundigen in de verwijzingscommissie) voeren de praktijktoets uit onder leiding van onafhankelijke experts.
Enkele samenwerkingsverbanden blijven achter, bijvoorbeeld in het bestuurlijke op- en inrichtingsproces. OCW en de sectororganisaties zullen deze verbanden intensiever ondersteunen.
Ook regio’s waar problemen cumuleren (krimp, negatieve verevening en verdere groei van LGF en (V)SO verwijzingen) krijgen extra aandacht.   
Om de samenwerkingsverbanden te faciliteren in het vele werk dat verzet moet worden is er ook voor het schooljaar 2013-2014 weer aanvullende bekostiging beschikbaar (’10-euroregeling’). De regeling wordt binnenkort bekendgemaakt op www.passendonderwijs.nl en www.ocwduo.nl.
Lees de tweede voortgangsrapportage.
Lees de brief bij de voortgangsrapportage.

De Raad van State heeft gereageerd op het wetsvoorstel doordecentralisatie onderwijshuisvesting PO. Met het wetsvoorstel wordt de verantwoordelijkheid voor het buitenonderhoud en voor aanpassingen van het schoolgebouw in het primair onderwijs overgeheveld van de gemeenten naar de schoolbesturen. Daarmee worden de schoolbesturen verantwoordelijk voor het gehele onderhoud van schoolgebouwen, van zowel de binnen- als de buitenkant. Daarmee gaat voor het primair onderwijs een zelfde regeling gelden als nu al bestaat voor het voortgezet onderwijs. Daar is de verantwoordelijkheid voor buitenonderhoud en aanpassingen aan het gebouw al in 2005 overgedragen van de gemeenten naar het bevoegd gezag van de school.De Raad vraagt onder meer aandacht voor:

• redenen voor aanpassing van de huidige verantwoordelijkheidsverdeling,
• de positie van de kleine schoolbesturen,
• de noodzaak van een overgangsregeling.

De minister heeft inmiddels een aangepast wetsvoorstel aan de Tweede Kamer  toegezonden. Naar verwachting zal de wet door de Tweede en Eerste Kamer worden aangenomen. De PO-Raad vindt het een goede zaak dat schoolbesturen volledig verantwoordelijk worden voor hun eigen gebouwen. Wel ziet ze dat de doordecentralisatie er in het begin toe kan leiden dat schoolbesturen opeens veel geld moeten investeren in hun gebouwen. De PO-Raad heeft er daarom steeds op aangedrongen te zorgen voor een werkbare overgangsregeling. Bij een dergelijke regeling moet onder meer rekening worden gehouden met de leeftijd van de gebouwen. Ook moet de mogelijkheid om in de gebouwen te investeren worden verruimd. Daarnaast vindt de PO-Raad dat er een vangnet nodig is om te voorkomen dat besturen financieel in de problemen raken.

lees verder

Naast de landelijke doordecentralisatie in het primair onderwijs van de verantwoordelijkheid voor het buitenonderhoud en voor aanpassingen van het schoolgebouw, worden lokaal verdergaande afspraken gemaakt. In Breda worden de gezamenlijke schoolbesturen van het primair en speciaal onderwijs vanaf begin volgend jaar volledig verantwoordelijk voor de huisvesting van de scholen. Daarover bereikte het College van burgemeester en wethouders begin juni samen met de schoolbesturen een overeenkomst. De scholen vormen samen een coöperatie die met het stadsbestuur de hoofdlijnen heeft uitgezet, waarover de gemeenteraad eind 2013 een beslissing neemt. De coöperatie neemt grotendeels het vastgoed van de gemeente over. Het gaat in totaal om 105 gebouwen. Afspraken over boekhouding, afschrijving en risicobeheer moeten nog verder worden uitgewerkt.
lees verder

Inhoud

Binnenkort herrekent DUO de bekostiging voor de scholen op basis van de gegevens van 1 oktober 2012. Het gaat om de reguliere personele bekostiging 2013-2014 en de materiële instandhouding van het jaar 2013. Voor het herrekenen van de bekostiging moeten alle gegevens uiterlijk 30 juni in BRON opgenomen zijn. Deze datum valt dit jaar in het weekend. Dit betekent dat de correcties op de leerlinggegevens uiterlijk vrijdag 28 juni 2013 in BRON moeten zijn opgenomen. Wijzigingen die op dat moment niet in BRON opgenomen zijn, worden niet meer meegenomen voor de bekostiging.
lees verder

De afgelopen maanden is de ontwikkeling van het toezicht door de inspectie op het bestuurlijk handelen in een stroomversnelling gekomen. Belangrijke aanleiding hiervoor waren incidenten in het voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs (o.a. Amarantis). Deze ontwikkelingen hebben onder andere geleid tot het plan van de minister van OCW om de bestuurskracht in het onderwijs te versterken. Vanaf augustus start de inspectie in alle sectoren met pilots waarin het toezicht op bestuurlijk handelen centraal staat. In de pilots kijkt de inspectie naar de samenhang tussen onderwijskwaliteit, personeelskwaliteit en financiële gezondheid. Ook bekijkt men het bestuurlijk handelen vanuit de mogelijke effecten voor de leerlingen. Voor het primair onderwijs betekent dit het volgende. Vanaf augustus onderzoekt de inspectie dertig instellingen/besturen, verdeeld over het land. Op bestuursniveau kijkt de inspectie naar zowel kwaliteitsrisico’s, als financiële, materiële, personele en bestuurlijke risico’s. In de 30 pilots wordt geïntegreerd gewerkt. Dat wil zeggen dat er inspectieteams gevormd worden waarin zowel het kwaliteitstoezicht als het financieel toezicht (Rekenschap) vertegenwoordigd zijn. Naar aanleiding van het bestuursgesprek wordt besloten welke onderzoeken bij het betreffende bestuur worden uitgevoerd. Dat kunnen één of meerdere kwaliteitsonderzoeken zijn bij de scholen die onder het bestuur vallen, een financieel onderzoek waarbij de continuïteit van de instelling/ het bestuur centraal staat en/of een onderzoek naar het bestuurlijk handelen. Waar dat aan de orde is, zullen ook deze onderzoeken gezamenlijk en met elkaar in samenhang worden uitgevoerd. Naast de pilots voert men ook een programma uit om mogelijke financiële risico’s eerder op te sporen en hierover afspraken te maken met de betreffende besturen. 
Het toezicht op het bestuurlijk handelen wordt een onderdeel van het reguliere toezicht van de inspectie. Dit betekent dat het in de loop van het volgende schooljaar wordt meegenomen bij de ontwikkeling van het nieuwe toezichtkader.
www.onderwijsinspectie.nl

De sectororganisaties, vakorganisaties en het ministerie van OCW hebben een definitief akkoord bereikt over het zo goed mogelijk verwerken van de personele gevolgen die voortvloeien uit het verleggen van geldstromen in het kader van de stelselwijziging passend onderwijs. Eind 2012 werd al een principeakkoord bereikt, dat de verschillende achterbannen is voorgelegd. Inmiddels zijn alle partijen akkoord.

Het doel van het akkoord is om de expertise van het personeel in het nieuwe stelsel zo veel mogelijk te behouden en ontslag zo veel mogelijk te voorkomen. De afspraak biedt een landelijk kader en moet op het niveau van het samenwerkingsverband voor maatwerk zorgen. De landelijke begeleidingscommissie, die bestaat uit leden van de akkoordpartners, volgt de uitvoering van het akkoord onder andere op basis van een monitor.
Tot 1 juli 2013 loopt de nulmeting voor de besturen met scholen voor (voortgezet) speciaal onderwijs, de regionale expertisecentra en de samenwerkingsverbanden WSNS. Het Participatiefonds voert deze nulmeting uit en monitort ook de komende jaren de situatie van het betrokken personeel. De samenwerkingsverbanden voortgezet onderwijs ontvangen deze maand een e-mail met het verzoek om een beeld te schetsen van de personele situatie binnen het samenwerkingsverband.
Download het principeakkoord personele gevolgen passend onderwijs
Download de bijlagen bij de tripartiete overeenkomst

De gesprekken tussen de Stichting van het Onderwijs en de minister en staatssecretaris van Onderwijs zijn uitgesteld. Er moet eerst duidelijkheid komen over de vraag of er ook in 2014 een nullijn voor overheidspersoneel komt. De Tweede Kamer praat binnenkort over die nullijn naar aanleiding van de hoofdlijnenbrief van de minister van Financiën, die op 19 juni is verschenen.
De aanleiding voor een nationaal onderwijsakkoord is dat in het regeerakkoord staat dat het primair en voortgezet onderwijs samen 344 miljoen euro krijgen wanneer de sociale partners met OCW afspraken maken over modernisering van de arbeidsvoorwaarden, waaronder de BAPO.
Lees de reacties van de sectororganisaties:
reactie PO-Raad
reactie VO-raad