Infinite Update - 12 januari 2016

Donderdag 18 februari 2016 Netwerk Controllers VO (lees meer)

Donderdag 17 maart 2016: Netwerk Controllers PO (lees meer)

Donderdag 19 mei 2016: Netwerk Controllers VO (lees meer)

Donderdag 9 juni 2016: Netwerk Controllers PO (lees meer)

Donderdag 22 september 2016: Netwerk Controllers PO (lees meer)

Donderdag 29 september 2016: Netwerk Controllers VO (lees meer)

Donderdag 17 november 2016: Netwerk Controllers PO (lees meer)

Op de valreep van het jaar 2015 zijn de sectorcijfers 2014 gepubliceerd. De Inspectie van het Onderwijs brengt jaarlijks verslag uit van de financiële situatie van de onderwijssectoren op basis van de jaarverslagen van de schoolbesturen. Dit jaar heeft de inspectie voor het eerst een integraal rapport uitgebracht dat niet alleen betrekking heeft op het funderend onderwijs, maar ook op het mbo, hbo en het wo. Een aparte paragraaf is gewijd aan de samenwerkingsverbanden passend onderwijs.
In haar rapport gaat de inspectie uitvoerig in op: de kengetallen per sector, rechtmatigheidsaspecten, doelmatigheidsaspecten en bestuurlijk opereren. Omdat deze informatie van belang kan zijn voor uw handelen in 2016 en/of de opstelling van uw jaarverslag 2015 vatten wij het rapport hieronder uitvoerig samen. DUO heeft de (meerjarige) financiële informatie in overzichtelijke A4-tjes per schoolbestuur verwerkt. U vindt hier financiële informatie over bijvoorbeeld uw concurrenten en uw samenwerkingspartners.

De jaarrekeningen laten zien dat het primair en voortgezet onderwijs financieel gezonde sectoren zijn. Na enkele jaren van tegenvallende macroresultaten en (als gevolg daarvan) slechte financiële kengetallen, staan beide sectoren er nu weer goed voor. De liquiditeits- en solvabiliteitscijfers liggen (met respectievelijk 2,40 en 0,72 in het po en 1,43 en 0,60 in het vo) ruim boven de ondergrenzen die de inspectie in het toezicht hanteert.
Andere interessante conclusies zijn:

• In 2014 zijn de totale baten in beide sectoren afgenomen ten opzichte van 2013. Door de extra intensiveringen eind 2013 vallen de inkomsten in 2014 immers lager uit dan het jaar daarvoor. Daarnaast dalen in het primair onderwijs de totale baten door de sinds 2009 in gang gezette leerlingendaling.
• De sector PO heeft in 2014 als geheel verlies geleden. Maar dit verlies is kleiner dan de extra middelen die in 2013 werden ontvangen.
• Ondanks dalende baten zijn in 2014 de totale personeelslasten in de sectoren po en vo toegenomen. Tegelijkertijd is er een daling van het aantal vaste dienstverbanden. Er ontstaat in het funderend onderwijs dus in toenemende mate een flexibele schil van personeel.
• In het po is het aantal schoolbesturen dat onder aangepast financieel toezicht is geplaats in 2014 nog toegenomen (37 in 2014). In de andere sectoren in dit aantal gedaald. In het vo waren het er in 2014 12. Besturen met aangepast financieel toezicht hebben een significant hoger ziekteverzuim dan de overige.
• Met name in primair onderwijs daalt de boekwaarde van de inventaris geleidelijk. Dit wijst op uitstel van investeringen.
• De begrotingen van samenwerkingsverbanden passend onderwijs nog niet of nauwelijks beleidsrijk uitgewerkt. Dit is te verklaren uit de fase van ontwikkeling waarin samenwerkingsverbanden zich bevinden, maar ook uit de weinig toetsbare wijze waarop zij beleidsdoelen formuleren. Een duidelijke koppeling met te bereiken doelen in de ondersteuningsplannen, voor zover concreet gemaakt, is doorgaans niet te vinden. Dit beeld komt iedere keer terug in de eerste jaarverslagen die samenwerkingsverbanden hebben aangeleverd. Een enkele uitzondering daargelaten zal het nog wel enige tijd duren voor het jaarverslag als verantwoordingsdocument aan externe partijen voldoende inzicht geeft in behaalde resultaten. De inspectie blijft de verdere ontwikkeling van passend onderwijs nauwlettend volgen.
• De inspectie voert dossierreviews uit om de toereikendheid van de accountantswerkzaamheden vast te stellen. Over de bekostiging en de jaarrekening van 2013 heeft de inspectie in alle sectoren in totaal 116 reviews uitgevoerd. Daarbij bleken vijf controles ontoereikend (4,5%).
• bij 34 van de 43 besturen (79 procent) de buffer, ook na aanlevering van de meest recente gegevens door het bestuur, boven driemaal de signaleringswaarde bleef.
• 35 van de 43 besturen (81 procent) de omvang van de buffer niet konden rechtvaardigen op grond van reële, gekwantificeerde risico’s in de bedrijfsvoering. De overige acht besturen deden dit door een risicoanalyse te verstrekken waarvan de kwaliteit twijfelachtig was.
• bij 10 van de 43 besturen (23 procent) de gegevens ten tijde van het onderzoek (november 2014 tot en met maart 2015) niet veranderd waren ten opzichte van de continuïteitsparagraaf. Bij 77 procent was dit dus wel het geval zonder een duidelijke onderbouwing. Dit zet vraagtekens bij de kwaliteit van de gegevens in de continuïteitsparagraaf.
  De inspectie beraadt zich op dit moment over hoe met de uitkomsten om te gaan.
• Er is geen verband aangetroffen tussen krimp en de financiële positie van schoolbesturen in het funderend onderwijs. Krimpbesturen hebben gemiddeld geen slechtere financiële positie dan overige besturen. Uit het onderzoek blijkt dat de ontwikkeling van de feitelijke, gemiddelde personeelslast een goede indicator is om te zien of een krimpbestuur tijdig anticipeert op de daling van de leerlingaantallen. Ziekteverzuim is ook een relevante indicator waar het gaat om financiële kwetsbaarheid.

Lees het rapport van de inspectie en de reactie van de bewindslieden van OCW

Ga naar de website van DUO waar u de financiële gegevens per schoolbestuur aantreft

Er wordt al geruime tijd nagedacht over de vereenvoudiging van de bekostiging in het VO. Het conceptwetsvoorstel is inmiddels openbaar voor internetconsultatie. De planning is om het wetsvoorstel eind 2016 aan de Tweede Kamer aan te bieden. De wetswijziging bevat ook nog andere aspecten, waarop we in het hierna volgende bericht ingaan.
Onder meer dat de Algemene Rekenkamer constateerde dat het huidige bekostigingsstelsel complex is en dat het niet aansluit bij de praktijk van scholen.
Het vereenvoudigde bekostigingsmodel bevat drie bekostigingsparameters:

• één prijs voor leerlingen in de onderbouw en leerlingen in de bovenbouw van het algemeen vormend onderwijs;
• een (hogere) prijs voor leerlingen in het praktijkonderwijs en leerlingen in de bovenbouw van het voorbereidend beroepsonderwijs; en
• een (beperkte) vaste voet per vestiging.

Er komt een driejarige overgangsregeling voor de vereenvoudiging van de bekostiging in het VO. Dit staat in de voortgangsbrief over vereenvoudiging van de bekostiging die staatssecretaris Dekker vandaag naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. De overgangsregeling overbrugt het verschil tussen oude en nieuwe bekostiging in stappen van steeds 25%.
Als er besturen extra hard door de vereenvoudiging getroffen worden, bijvoorbeeld omdat zij te maken hebben met een uitzonderlijke stapeling van effecten, dan wordt er maatwerk toegepast. De VO-raad stemt in met deze overgangsregeling.
Uit berekeningen van OCW blijkt dat meer dan 90 procent van de schoolbesturen te maken krijgt met een positief herverdeeleffect of een negatief herverdeeleffect kleiner dan -3 procent. Uit die berekeningen blijkt ook dat er geen significant verband is aangetoond tussen een negatief herverdeeleffect en het feit of een school te maken krijgt met leerlingendaling. Dit geldt ook voor de relatie tussen een negatief herverdeeleffect en de verevening van de middelen voor zware ondersteuning in het kader van passend onderwijs. Op macroniveau krijgen scholen dus niet te maken met een stapeling van effecten.
Lees de voortgangsbrief Vereenvoudiging bekostiging voortgezet onderwijs
Ga naar de internetconsultatie 

In combinatie met de wijziging van de Wet Voortgezet Onderwijs in verband met de vereenvoudiging van de bekostiging, wordt de WVO gemoderniseerd. Bij deze modernisering gaat het om het herstructureren en herschrijven van de hele wet. Het gaat bij de modernisering dus niet om inhoudelijke wijzigingen van de artikelen, maar om een fundamentele verbetering in de begrijpelijkheid van de wet. Hierbij moet bijvoorbeeld gedacht worden aan het aanbrengen van een nieuwe indeling en het moderniseren van het ouderwetse taalgebruik.
Er wordt ook een inhoudelijke verandering doorgevoerd. De positie van de medezeggenschap wordt versterkt door de MR in het VO instemmingsrecht te geven op de hoofdlijnen van het meerjarig financieel beleid. De gedachte hierachter is dat goede verantwoording onlosmakelijk verbonden is met lumpsumfinanciering en bestedingsvrijheid voor schoolbesturen. De komende tijd wil de staatssecretaris met de VO-raad en bonden overleggen over de manier waarop het begrip hoofdlijnen goed afgebakend en wettelijk verankerd kan worden.
Lees het bericht over de modernisering van de wet 

De Monitor, een onderzoeksjournalistiek programma van KRO/NCRV, besteedde onlangs aandacht aan de werkdruk in het primair onderwijs, op basis van een door DUO Onderwijsonderzoek uit Utrecht uitgevoerd onderzoek. 84% van de leraren ervaart een hoge werkdruk. Onder alle Nederlandse werknemers ligt dit percentage op 15%. Het risico op uitval van leraren is ook toegenomen, van 35% in 2012, naar 54% in 2015. En ook het aantal werk gerelateerde gezondheidsklachten nam toe, van 22% in 2012 naar 29% in 2015.
In het programma kwam ook staatssecretaris Dekker aan het woord. Hij benadrukte dat er wat aan dit probleem gedaan moet worden en stelt ook dat bijvoorbeeld veel (overbodige) administratie niet verlangd wordt door het ministerie en de inspectie.
Lees meer over het onderzoek 

Ons netwerk voor ‘financials’ in primair onderwijs komt ook in 2016 weer vier maal bijeen. De data zijn 17 maart, 9 juni, 22 september en 17 november (donderdagen). U kunt zich vanaf heden weer inschrijven voor deelname. Bij inschrijving voor deelname aan alle bijeenkomsten in het kalenderjaar wordt een korting verleend. 

Lees meer

RTL Nieuws heeft databestanden van de onderwijsinspectie en financiële informatie die beschikbaar is bij DUO Onderwijsdata met elkaar gecombineerd. De toegepaste methode is in het verleden ontwikkeld door professor Jaap Dronkers, onderwijssocioloog van de Universiteit van Maastricht.
De conclusie is dat scholen die een groter gedeelte van hun budget uitgeven aan hun personeel, beter scoren dan scholen die dat niet doen. De gemiddelde uitgaven aan personele lasten in het VO bedragen 78,1%.

• Scholen met een bestuur dat meer dan dat gemiddelde uitgeeft, scoren gemiddeld een 7,7.
• Scholen met een bestuur dat minder uitgeeft, scoren slechts een 7,5.
• Bovendien scoren scholen van besturen die minder dan 74,6 procent van hun budget aan personeel uitgeven slechts een 7,3.
• Schoolbesturen die meer uitgeven dan het gemiddelde scoren hoger bij de inspectiebeoordeling van de resultaten. 5,4 procent van hun afdelingen scoort onvoldoende, tegenover 9,4 procent bij scholen die minder uitgeven.

Lees meer over het onderzoek

De VO-raad adviseert de loonsverhoging van 3% per januari 2016 nog niet uit te betalen. De verhoging moet onder meer bekostigd worden uit een lagere pensioenpremie, maar mogelijk gaat deze per april 2016 toch weer omhoog. De VO-raad heeft, samen met de andere onderwijswerkgevers en betrokken vakorganisaties, in oktober 2015 het kabinet verzocht om een pensioenpremiestijging te compenseren. Gesprekken hierover met het kabinet zijn nog gaande. Zolang niet zeker is of de loonsverhoging ook bekostigd is, kan de VO-raad geen cao afsluiten en kan er ook geen loonsverhoging per januari 2016 worden uitbetaald.

De PO-Raad heeft een overzicht gemaakt van nieuwe wetten en regels en verandering in bestaande wet- en regelgeving:

• Schoolbesturen kunnen per 1 januari 2016 volledig eigen risicodrager worden in hun relatie met het Vervangingsfonds
• Per 1 januari zijn nieuwe WNT-normen voor de sector Onderwijs ingegaan. Wat een bestuurder maximaal mag verdienen, is niet langer voor het hele primair onderwijs hetzelfde maar afhankelijk van de bestuurlijke complexiteit van de instelling waarvoor de bestuurder werkt.
• Enkele excellente scholen zijn per 1 januari gestart met de pilot regelluwe scholen. Zij hebben meer ruimte gekregen om hun onderwijs op hun eigen manier te organiseren en mogen daartoe van diverse regels afwijken.
• Alle scholen zijn voortaan verplicht bij de Autoriteit Persoonsgegevens (voorheen College bescherming persoonsgegevens) melding te maken van datalekken. Ook moeten zij de betrokkenen informeren wiens gegevens mogelijk zijn gelekt.

Lees het bericht van de PO-Raad

Lees het bericht in Infinite Update 15 december 2015 over datalekken

Op het besloten gedeelte van de website van DUO zijn de Kijkglazen met de (voorlopige) leerlinggegevens per teldatum 1 oktober gepubliceerd. Ten opzichte van de voorgaande versies is hier extra informatie in opgenomen.

Net als in de vorige versies bevat de eerste tabel het overzicht van de leerlingaantallen in het (V)SO, per bekostigingscategorie en leeftijdscategorie. Dit overzicht betreft het aantal leerlingen dat deelneemt met een toelaatbaarheidsverklaring van het samenwerkingsverband. Nieuw is een overzicht van de leerlingen die onderwijs volgen op de (V)SO-scholen van het samenwerkingsverband, waarbij onderscheid is gemaakt tussen leerlingen zie zijn doorverwezen door het SWV en leerlingen die zijn doorverwezen door een ander SWV.

Alleen voor het VO geldt dat het overzicht van de VO-leerlingen is uitgebreid. Tot voor kort werd alleen het totaal aantal leerlingen gepresenteerd, nu is het overzicht uitgebreid met toegerekende VAVO-leerlingen, leerlingen met een aanwijzing LWOO en leerlingen met een toelaatbaarheidsverklaring PrO. Let wel op: het totaal aantal leerlingen is inclusief VAVO, LWOO en PrO. Aangezien VAVO-leerlingen in de bekostiging slechts voor 50% meetellen, moet voor de berekening van de baten het totaal aantal leerlingen verminderd worden met de helft van het aantal toegerekende VAVO-leerlingen.

In december hebben de samenwerkingsverbanden passend onderwijs vo de beschikking voor lichte ondersteuning 2016 ontvangen. De opbouw van deze beschikking behoeft enige toelichting, omdat die anders is dan bij de zware ondersteuning.

De onderbouwing van de beschikking voor zware ondersteuning vermeldt duidelijk de afzonderlijke bedragen voor normbekostiging, verevening en afdracht aan het VSO. Bij de lichte ondersteuning worden de normbekostiging (regionaal zorgbudget) en het vereveningsbedrag afzonderlijk zichtbaar gemaakt. De onderbouwing van LWOO en PrO wordt gesaldeerd weergegeven. In een formule wordt eerst het genormeerde aantal LWOO-leerlingen berekend. Dit is de verhouding tussen het aantal LWOO- (PrO-)leerlingen op 1 oktober 2012 en het totaal aantal VO-leerlingen op die datum, vermenigvuldigd met het totaal aantal VO-leerlingen op 1 oktober 2015. Daarvan wordt het werkelijke aantal LWOO- (PrO-)leerlingen per 1 oktober 2015 afgetrokken. Het verschil wordt vermenigvuldigd met de afzonderlijke bekostigingstarieven voor personeel en exploitatie. Het saldo is het bedrag dat aan het SWV wordt overgemaakt of wordt ingehouden. Op onze website is een uitgebreidere toelichting met een rekenvoorbeeld opgenomen. 

lees verder

DUO heeft alle voorlopige gegevens van teldatum 1-10-2015 voor het VO gepubliceerd op haar website. (De PO gegevens waren al eerder openbaar gemaakt.)
Lees meer.

Ons netwerk voor ‘financials’ in voortgezet onderwijs komt ook in 2016 weer drie maal bijeen. De data zijn: 18 februari (let op, gewijzigd), 19 mei en 29 september (donderdagen). U kunt zich vanaf heden weer inschrijven voor deelname. Bij inschrijving voor deelname aan alle bijeenkomsten in het kalenderjaar wordt een korting verleend.

Lees meer