Extra Infinite Update - 9 juli 2014

Staatssecretaris Sander Dekker (Onderwijs) komt rond de zomer van 2015 met wetsvoorstellen om negatieve gevolgen van krimp te bestrijden. Dat zei hij op 30 juni 2014 in de Tweede Kamer in een overleg over de daling van het aantal leerlingen. Dit betekent dat scholen in PO en VO pas in schooljaar 2016-2017 makkelijker kunnen samenwerken en ze meer ruimte hebben om te experimenteren.
Het schrappen van de fusietoets is nog niet aan de orde. De evaluatie van de fusietoets verwacht Dekker pas in het voorjaar van 2015. Dekker kondigde eerder aan de drempel voor fusietoets te willen leggen bij 2500 leerlingen (PO) en 5000 leerlingen (VO). Een meerderheid in de Tweede Kamer lijkt zich achter dit voorstel te scharen.
In vervolg op het overleg stemde de Kamer op 3 juli 2014 over een motie van de PvdA om onderzoek te doen naar het versoepelen van artikel 48 van de Wet op het primair onderwijs. De motie, die werd aangenomen, beoogt een gelijkwaardiger positie van het openbaar onderwijs en bijzonder onderwijs met betrekking tot de samenwerkingsschool. Nu mogen schoolbesturen in het openbaar onderwijs geen samenwerkingsschool besturen.

lees meer

De PO-Raad heeft op 2 juli een onderhandelaarsakkoord bereikt met de onderwijsvakbonden over een CAO voor het primair onderwijs. De nieuwe CAO PO 2014-2015 loopt van 1 juli 2014 tot en met 30 juni 2015. Op 1 september 2014 stijgen de salarissen met 1,2%. Andere belangrijke punten zijn:

• De financiële dekking van de loonstijging en andere cao maatregelen moet komen uit de verwachte loonruimte 2015 van 1,6 %; besturen moeten tot 1 januari 2015 voorfinancieren (tenzij met OCW een kasschuif overeengekomen kan worden).
• Normjaartaak; deze blijft 1659 uur waarvan maximaal 930 uur lestaak, maar de sector gaat rekenen met een 40-urige werkweek en 428 uur vakantieverlof (dus ca. 41,5 werkweken en 10,5 week vakantie incl. feestdagen).
• De 10 % deskundigheidsbevordering vervalt, evenals de leeftijdsuren OOP en BAPO (per 1 oktober 2014), in de plaats komt een scholingsfaciliteit van 2 uur per week (m.u.v. schoolleiders) en een budget duurzame inzetbaarheid voor ieder personeelslid.
• Voor deskundigheidsbevordering is op schoolniveau gemiddeld € 500 per fte beschikbaar.
• Er komt een budget duurzame inzetbaarheid. Dit bedraagt 40 uur bij een voltijdsaanstelling, als niet vrij opneembaar verlof, ten behoeve van studie, coaching , mobiliteit. Het budget kan 3 jaar worden gespaard ( 57 plussers 5 jaar).
• Startende leerkrachten hebben recht op extra budget van 40 uur (gedurende 3 jaar tot LA 4).
• Oudere werknemers hebben vanaf 57 jaar recht op bijzonder budget van 130 uur met recht om dit te sparen. Dan is de eigen bijdrage 50 %.
• Er komt een overgangsregeling voor huidige (30 september 2014) kleine BAPO gebruikers  (gedurende 5 jaar). Voor gebruikers van de grote BAPO blijft er recht op 300 uur verlof (130+170) tot aan pensioendatum, tegen eigen bijdrage van 50 %.
• Het bestuursformatieplan gaat een kengetal leerlingen/leerkracht bevatten en verantwoordt deze verhouding.
• Naar misbruik van pay-roll en draaideurconstructies wordt onderzoek gedaan.
• De financiële dekking wordt gevonden in het afschaffen van de BAPO, het verhogen van eigen bijdragen, de loonruimte 2015 en vrijkomende middelen uit het Nationaal Onderwijs Akkoord en het Herfstakkoord.

lees meer

De Kamer sprak op 2 juli over de vraag of er wel of geen BTW moet worden betaald over personeel dat in het kader van passend onderwijs wordt gedetacheerd. Volgens de huidige regels hoeft bij uitwisseling van personeel binnen samenwerkingsverbanden geen BTW te worden betaald. De staatssecretaris gaf aan dat dat de komende twee jaar zo blijft. Wel moet er voor de lange termijn een structurele oplossing komen, want de huidige aanpak is in conflict met Europese regelgeving. Hierover is binnenkort meer informatie beschikbaar.

lees meer

De staatssecretaris van OCW verzocht de Algemene Rekenkamer (AR) onderzoek te doen naar de vraag “In hoeverre is de structurele bekostiging van het voortgezet onderwijs toereikend?” Op 30 juni 2014 stuurde staatssecretaris Dekker het onderzoek met zijn beleidsreactie  (en die van de VO-raad) naar de Tweede Kamer.
In het onderzoek poogt de AR de vraag te beantwoorden waarom sommige scholen in het voortgezet onderwijs (VO) wél uitkomen met hun geld en andere scholen niet. Het doel van dit onderzoek is: “aangeven in hoeverre financiële problemen van scholen worden veroorzaakt door externe of interne factoren, en bijdragen aan de financiële toekomstbestendigheid van de sector.”

De belangrijkste conclusies van het onderzoek zijn volgens de Rekenkamer:

1. Grote variatie in de financiële situatie VO scholen/besturen
   In de praktijk wordt de financiële speelruimte die scholen hebben beperkt door regelgeving en sectorafspraken zoals de functiemix of beperkingen in het taakbeleid. Daardoor is het voor bestuurders lastig om proactief in te spelen op (voorzienbare) kostenstijgingen. De AR constateert op basis van onderzoek bij dertig schoolbesturen dat er grote verschillen bestaan in het benutten van de ruimte om bij te sturen. Er is een grote variatie in de manier waarop sturing en bedrijfsvoering vorm krijgen. Vaak hebben scholen met een combinatie van externe en interne problemen te kampen.
   
   
2. Bekostigingssystematiek sluit onvoldoende aan op praktijk
   Het gaat onder meer om complexiteit van het bekostigingsstelsel, beperkte aansluiting op kostenpatronen en kostenontwikkelingen en te weinig zekerheid over het structurele budget. Een nieuwe, vereenvoudigde bekostigingssystematiek zou financiële planning en allocatie van middelen op het niveau van schoolbesturen moeten bevorderen.
   
   
3. Noodzaak tot verzakelijking en professionalisering blijft
   Om de sector toekomstbestendiger te laten zijn, vindt de AR het nodig om in te (blijven) zetten op een verdere verzakelijking en professionalisering van de bedrijfsvoering. Daarbij kunnen ook benchmarking, informatie-uitwisseling via open data, leren van best practices en opleidingen helpen.

Ook formuleert de AR aanbevelingen aan de staatssecretaris en de sector VO:

• Verbeter de informatiehuishouding
  Omdat er inzicht gewenst is in de uitvoering op micro-en macroniveau adviseert de AR aan de bewindspersonen van OCW om te investeren in een duurzame informatiehuishouding voor en over het voortgezet onderwijs, op basis van de principes van ‘open data’.
• Vereenvoudig de bekostigingssystematiek
  Maak het bekostigingsstelsel eenvoudiger, zorg voor kostendekkendheid, haal ‘perverse prikkels’ eruit, geef schoolbesturen zo vroeg mogelijk in het jaar zekerheid over hun budget en beperk incidentele financiering. Draag er zorg voor dat een nieuwe bekostigingssystematiek financiële planning en allocatie van middelen op het niveau van schoolbesturen bevordert.
• Overleg over wet- en regelgeving
  Overleg met het veld om na te gaan waar meer flexibiliteit in wet- en regelgeving kan worden ingebouwd waardoor scholen eerder en beter kunnen reageren op voorziene kosten.

De AR adviseert de schoolbesturen en de sector VO om professionalisering van de financiële bedrijfsvoering te stimuleren en te investeren in benchmarking en in het uitwisselen van best practices.

De beantwoording van de hoofdvraag levert geen eenduidige conclusie op, in hoofdstuk 4 staat :

Het beeld van de financiële situatie van de vo-sector is niet eenduidig:

• Op macroniveau laat de sector een stijgende lijn zien. De financiële kengetallen van de sector zien er op dit moment op sectorniveau, mede als gevolg van de incidentele financiering, niet ongunstig uit.
• Het beeld op sectorniveau heeft echter maar beperkte zeggingskracht, omdat de variatie in de praktijk heel groot is.
• Daarnaast zijn de financiële kengetallen van de individuele schoolbesturen deels vertekend door incidentele kosten of baten die het zicht op de structurele financiële situatie van die schoolbesturen beperken.

De AR ziet op macroniveau geen duidelijke directe verbanden tussen enerzijds financiële situatie en anderzijds geografische ligging, denominatie, krimp, omvang van het schoolbestuur en onderwijsaanbod. Binnen elk cluster is de variatie in financiële situatie bovendien groot. Er zijn schoolbesturen die veel geld overhouden en schoolbesturen die serieuze financiële problemen hebben. Vaak kampt die laatste categorie met een ongelukkige samenloop van interne en externe problemen: gebrekkige sturing en planning en control, krimpende leerlingenaantallen, tegenvallende huisvestingslasten, enzovoort. Ieder schoolbestuur heeft zijn eigen verhaal en geschiedenis. Op microniveau bijvoorbeeld is de daling van het leerlingenaantal voor een aantal schoolbesturen nu al wel een belangrijke oorzaak voor financiële problemen. Die daling kan worden veroorzaakt door bevolkingskrimp of door het verslechteren van de Verzakelijking op financieel vlak is een belangrijk onderdeel van een verdere professionalisering van schoolbesturen en essentieel voor een financieel gezonde en toekomstbestendige De AR constateert spanning tussen de zakelijkheid die in tijden van crisis of krimp noodzakelijk is, en aan de andere kant bestaande routines en loyaliteiten van schoolbestuurders naar hun mensen. Deze ‘schoolcultuur’ is een risico. Harde maatregelen op het financiële vlak worden veelal uitgesteld tot het laatste moment, als het eigenlijk al te laat is. Het rapport is te bestellen bij de Algemene Rekenkamer via www.rekenkamer.nl  of te downloaden  

lees meer

De werkkostenregeling (WKR) is de opvolger van de oude regels voor vergoedingen en verstrekkingen. Op dit moment kunnen werkgevers er nog voor kiezen om de oude regels te gebruiken in plaats van de WKR. In de praktijk bleken er nog behoorlijk wat bezwaren te kleven aan de WKR. Recent heeft staatssecretaris Wiebes van Financiën in een brief aan de Tweede Kamer aangegeven welke vijf maatregelen hij wil nemen om die bezwaren weg te nemen:

1. Voor gereedschappen en voor computers, mobiele communicatiemiddelen en dergelijke krijgt u te maken met het noodzakelijkheidscriterium. Dit houdt in dat u bij het verstrekken van deze middelen geen rekening hoeft te houden met het privévoordeel van de werknemer. Als de voorzieningen voor de werknemer noodzakelijk zijn voor de uitvoering van zijn werk, is dat onbelast.
2. De verschuldigde belasting in het kader van de WKR hoeft u niet in elk aangiftetijdvak vast te stellen en af te dragen. Aan het einde van het jaar kunt u dat straks in één keer doen.
3. Er komt een concernregeling voor verbonden bedrijven. Hierdoor hoeft u bij een concern niet langer de vergoedingen en verstrekkingen per bedrijf te splitsen.
4. De WKR krijgt een gerichte vrijstelling voor branche-eigen producten. Dit is de opvolger van de huidige personeelskorting onder de oude regels voor vergoedingen en verstrekkingen.
5. In de WKR wordt voor een aantal werkplekgerelateerde voorzieningen, waarvoor nu een nihilwaardering geldt, een nieuwe gerichte vrijstelling ingevoerd. Deze vrijstelling geldt dan voor het ter beschikking stellen, verstrekken en vergoeden van werkgerelateerde voorzieningen.

Het invoeren van deze vijf maatregelen moet wel budgetneutraal gebeuren. Het is daardoor noodzakelijk dat het percentage van de vrije ruimte wordt verlaagd van 1,5% naar 1,2%. Daarnaast geeft de staatssecretaris aan dat het onwenselijk is om de keuze voor de oude regels nog langer mogelijk te maken. Per 1 januari 2015 gaan die dus verdwijnen en zijn alle bedrijven verplicht om gebruik te maken van de WKR.

lees meer