Het hoofdlijnenakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB – mei 2024

Over het hoofdlijnenakkoord van de nieuwe coalitiepartners is al veel gezegd en geschreven. Wij beperken ons hier tot de maatregelen die in financiële zin impact hebben op de schoolbesturen:
• De subsidie brede brugklassen wordt afgeschaft, een bezuiniging van € 57 miljoen;
• De ondersteuning voor kinderen met achterstanden wordt beperkt tot de 5% scholen met de grootste achterstandsscore, een bezuiniging van € 157 miljoen per jaar;
• De functiemix Randstad wordt beëindigd (€ 75 miljoen per jaar). Middelen worden mogelijk wel toegevoegd aan de lumpsum (herverdeling over alle scholen);
• De btw-verhoging op boeken raakt ook de schoolboeken.
• Er wordt gekort op het programma school en omgeving (Gelijke Kansen Alliantie), het programma wordt beperkt tot de 5% scholen met de grootste achterstandsscore;
• De maatschappelijke diensttijd wordt afgeschaft;
• De achterstandsscore heeft een rol in de subsidie basisvaardigheden, maar niet in de (beoogde) opvolger daarvan.
• De compensatie transitievergoeding bij ontslag wegens langdurige arbeidsongeschiktheid (na afloop van de twee jaar loondoorbetaling) wordt beperkt tot kleine werkgevers (minder dan 25 werknemers) per 1 juli 2026);
• Bevorderd wordt dat onderwijsaanbod, in stad en platteland, binnen een redelijke reistijd bereikbaar is. Daartoe moeten binnen de onderwijsbegroting middelen worden herschikt.
Met betrekking tot de btw-verhoging hebben de PO-Raad, de VO-raad, de vakbonden en de belangenorganisaties LAKS en Ouders&Onderwijs inmiddels een brief aan de Tweede Kamer gezonden. Deze voorgenomen verhoging voor boeken gaat het primair en voortgezet onderwijs volgens eerste voorzichtige schattingen jaarlijks € 60 miljoen meer kosten. Zij pleiten voor een btw-uitzonderingspositie voor fysieke en digitale leermiddelen.
Uiteraard moet het nieuwe kabinet nog worden geïnstalleerd en zal iedere minister de ruimte krijgen om het akkoord op hoofdlijnen uit te werken tot een programma voor het eigen ministerie. Dit geeft mogelijk nog ruimte om zaken wat aan te passen. Op hoofdlijnen zien we in het regeerakkoord dat subsidies waarmee op dit moment vooral in de grote steden extra wordt geïnvesteerd in de komende jaren meer gelijkmatig over Nederland worden verdeeld. Deze keuze lijkt de bestaande ruimte om te investeren in het onderwijs in achterstandswijken te beperken. Daarnaast hebben schoolbesturen in de Randstad op basis van de functiemix Randstad personeel aangesteld. Die dekking komt in het regeerakkoord te vervallen. Naast bovenstaande inhoudelijke punten, zien we dat de formatie veel langer heeft geduurd dan vooraf gepland. Het gevolg hiervan is dat het nieuwe kabinet weinig meer kan veranderen aan de begroting 2025. Deze zal worden opgesteld door het demissionaire kabinet.
Zie voor het akkoord en de budgettaire bijlage.